Γκάτσος Νίκος

Γκάτσος Νίκος







--------------------------------------------------------------------------------
Bιογραφία-Βιβλιογραφία-Εργογραφία
--------------------------------------------------------------------------------


Τόπος Γέννησης Χάνια Φραγκόβρυσης
Ημερομηνία Γέννησης 1911
Ημερομηνία Θανάτου 1992
Λογοτεχνικές Κατηγορίες Ποίηση
Μετάφραση



Βιογραφικό Σημείωμα

ΝΙΚΟΣ ΓΚΑΤΣΟΣ (1911 ή 1914-1992) Ο Νίκος Γκάτσος γεννήθηκε στα Χάνια Φραγκόβρυσης της Αρκαδίας. Το 1906 ορφάνεψε από πατέρα. Τέλειωσε το Γυμνάσιο στην Τρίπολη και στη συνέχεια εγκαταστάθηκε με τη μητέρα και την αδελφή του στην Αθήνα, όπου σπούδασε στο τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου. Την περίοδο 1935-1936 ταξίδεψε στη Νότιο Γαλλία και το Παρίσι. Την πρώτη του εμφάνιση στη λογοτεχνία έκανε το 1931 με τη δημοσίευση του ποιήματος Της μοναξιάς στο περιοδικό Νέα Εστία, ενώ την ίδια περίοδο μπήκε στον κύκλο του περιοδικού Νέα Γράμματα με το οποίο συνεργάστηκε και ως κριτικός λογοτεχνίας, δραστηριότητα που ανέπτυξε και σε άλλα λογοτεχνικά περιοδικά της Αθήνας. Το 1943 εξέδωσε την Αμοργό, ποιητική συλλογή που θεωρήθηκε ως ορόσημο στην ιστορία της ελληνικής υπερρεαλιστικής ποίησης και επηρέασε σύγχρονους και μεταγενέστερούς του ποιητές. Μετά την Αμοργό ωστόσο δε δημοσίευσε παρά τρία ποιήματα στον περιοδικό Τύπο. Στη μεταπολεμική περίοδο συνεργάστηκε με το περιοδικό το Κ.Γ. Κατσίμπαλη Αγγλοελληνική Επιθεώρηση και με το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας. Ασχολήθηκε επίσης με τη θεατρική μετάφραση (Λόρκα, Στρίντμπεργκ, Ο’Νηλ, Λόπε ντε Βέγκα, Τενεσσή Ουΐλλιαμς κ.α.) σε παραστάσεις του Εθνικού Θεάτρου, του Θεάτρου Τέχνης και άλλων αθηναϊκών θιάσων και από τη δεκαετία του ’50 με τη στιχουργική. Στίχοι του μελοποιήθηκαν από το Μάνο Χατζιδάκι, το Μίκη Θεοδωράκη, το Σταύρο Ξαρχάκο και άλλους έλληνες συνθέτες. Τιμήθηκε με το Βραβείο του Δήμου Αθηναίων για το σύνολο του έργου του (1987) και εκλέχτηκε αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας της Βαρκελώνης για τη συμβολή του (μέσω των μεταφράσεών του) στην προώθηση της ισπανικής λογοτεχνίας (1991). Πέθανε στην Αθήνα. Το 1995 κυκλοφόρησε στην Κωνσταντινούπολη τουρκική μετάφραση του ποιητικού έργου του από τον Η.Μήλλα. 1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Νίκου Γκάτσου βλ. χ.σ., «Γκάτσος Νίκος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό3. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985, Κούρτοβικ Δημοσθένης, «Νίκος Γκάτσος», Έλληνες μεταπολεμικοί συγγραφείς· Ένας οδηγός, σ.55-56. Αθήνα, Πατάκης, 1995 και Μανδηλαράς Φίλιππος- Πασσιά Αγγελική, «Νίκος Γκάτσος: Εργογραφία», Ελίτροχος11, Χειμώνας 1996-1997, σ.8-13



Ενδεικτική Βιβλιογραφία


Αργυρίου Αλεξ., «Αλέξανδρος Μάτσας», Η ελληνική ποίηση · Νεωτερικοί ποιητές του Μεσοπολέμου, σ.220-224 (της εισαγωγής) και 386-387. Αθήνα, Σοκόλης, 1979.
Αργυρίου Αλεξ., «Νίκου Γκάτσου: Αμοργός», Ο Ταχυδρόμος, 1/1/1965 (τώρα και στον τόμο Διαδοχικές αναγνώσεις Ελλήνων υπερρεαλιστών, σ.175-181. Αθήνα, Γνώση, 1983).
Δασκαλόπουλος Δημήτρης, Νίκος Γκάτσος· Ένας αφοσιωμένος. Αθήνα, Μπιλλιέτο, 1998 (τώρα και στον τόμο Συμπαθητική μελάνη
Θέματα, Συγγραφείς, Έργα νεοελληνικής λογοτεχνίας, σ.81-84. Αθήνα, Ερμής, 1999).
Δεσποτόπουλος Αλέξανδρος Ι., «Η Αμοργός του Νίκου Γκάτσου», Νέα Εστία145, ετ.73, Ιανουάριος 1999, αρ.1708, σ.50-65.
Θέμελης Γιώργος, «Νίκος Γκάτσος», Η νεώτερη ποίησή μας, σ.76-79. Αθήνα, Φέξης, 1963.
Κούρτοβικ Δημοσθένης, «Νίκος Γκάτσος», Έλληνες μεταπολεμικοί συγγραφείς· Ένας οδηγός, σ.55-56. Αθήνα, Πατάκης, 1995.
Λαρδάς Κώστας, Amorgos
Studies of a poem by Nikos Gatsos. (διδακτορική διατριβή, 1966, ανέκδοτη).
Λιγνάδης Τάσος, Διπλή επίσκεψη σε μια ηλικία και σ’ έναν ποιητή
Ένα βιβλίο για το Νίκο Γκάτσο. Αθήνα, Γνώση, 1983.
Μόσχος Ε.Ν., «Νίκος Γκάτσος», Νέα Εστία131, ετ.ΞΣΤ΄, 1/6/1992, αρ.1558, σ.707-708.
Τριβιζάς Σωτήρης, «Φιλολογικά δικαστήρια: Η υποδοχή της Αμοργού του Νίκου Γκάτσου», Πόρφυρας86 (Κέρκυρα), 4-6/1998, σ.661-664.
Χατζιδάκις Μάνος, «Ο Νίκος Γκάτσος- Ένας πολύ αυστηρός φίλος», Ο Καθρέφτης και το Μαχαίρι. Αθήνα, Ίκαρος, 1994.
χ.σ., «Γκάτσος Νίκος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό3. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985. Αφιερώματα περιοδικών
Ελίτροχος11, Χειμώνας 1996-1997, σ.5-44.
Η λέξη52, 2/1986.
Οδός Πανός66, 3-4/1993.
The Charioteer36, 1995-1996.



Εργογραφία

(πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις) 1 Ι.Ποίηση
Αμοργός. Αθήνα, Αετός, 1943. ΙΙ.Μεταφράσεις
Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, Ματωμένος γάμος. Αθήνα, Ίκαρος, 1945.
Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, Περλιμπλίν και Μπελίσα. Αθήνα, Ίκαρος, 1960.
Ευγένιος Ο’ Νηλ, Ταξίδι μακριάς μέρας μέσα στη νύχτα. Αθήνα, 1965.
Στρίντμπεργκ Α., Ο πατέρας. Αθήνα, Ίκαρος, 1996. ΙΙΙ.Συγκεντρωτικές εκδόσεις
Λόρκα, Ποίηση και θέατρο · Μετάφραση Νίκου Γκάτσου. Αθήνα, Ίκαρος, 1990.
Φύσα αεράκι φύσα με, μη χαμηλώνεις ίσαμε… Αθήνα, Ίκαρος, 1992.
Δάνεισε τα μετάξια στον άνεμο. Αθήνα, Ίκαρος, 1994. 1. Για αναλυτικότερα εργογραφικά στοιχεία για το Νίκο Γκάτσο βλ. Μανδηλαράς Φίλιππος- Πασσιά Αγγλεική, «Νίκος Γκάτσος: », Ελίτροχος11, Χειμώνας 1996-1997, σ.8-13 και Μπουρναζάκης Κώστας, «Για τον Νίκο Γκάτσο», Ελίτροχος13, Φθινόπωρο 1997, σ.73-75.