Αργυριάδου Χρυσούλα Ψευδώνυμο: Καρέλλη Ζωή

Αργυριάδου Χρυσούλα
Ψευδώνυμο: Καρέλλη Ζωή







--------------------------------------------------------------------------------
Bιογραφία-Βιβλιογραφία-Εργογραφία
--------------------------------------------------------------------------------


Τόπος Γέννησης Θεσσαλονίκη
Ημερομηνία Γέννησης 1901
Ημερομηνία Θανάτου 1998
Λογοτεχνικές Κατηγορίες Ποίηση
Θέατρο - Σενάριο
Δοκίμιο



Βιογραφικό Σημείωμα

ΖΩΗ ΚΑΡΕΛΛΗ (1901-1998) Η Ζωή Καρέλλη (Χρυσούλα Αργυριάδου το γένος Πεντζίκη) γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Αδελφός της ήταν ο Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης. Ασχολήθηκε με την εκμάθηση ξένων γλωσσών και τη μουσική και παρακολούθησε μαθήματα Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Μετά το 1944 ταξίδεψε σε πολλά μέρη του κόσμου. Πρωτοεμφανίστηκε στο χώρο των ελληνικών γραμμάτων το 1935 από τις στήλες του περιοδικού Το 3ο μάτι, όπου δημοσίευσε το πεζογράφημα Διαθέσεις. Το 1937 πρωτοδημοσίευσε ποίημά της (Φετεπουρσικρί) στο περιοδικό Μακεδονικές Ημέρες. Εξέδωσε δώδεκα ποιητικές συλλογές, πέντε θεατρικά έργα και πολλά δοκίμια, ενώ πολλά κείμενά της βρίσκονται δημοσιευμένα σε λογοτεχνικά περιοδικά, όπως τα Φιλολογικά Χρονικά, Νέα Εστία, Μακεδονικά Γράμματα, Μορφές, Ο Αιώνας μας, Σημερινά Γράμματα, Καινούρια Εποχή, Πνευματική Κύπρος, Νέα Πορεία. Υπήρξε μέλος του κύκλου του περιοδικού Κοχλίας της Θεσσαλονίκης. Ποιήματά της μεταφράστηκαν σε πολλές ξένες γλώσσες. Ασχολήθηκε επίσης με τη λογοτεχνική μετάφραση, κυρίως έργων του Τόμας Έλλιοτ. Τιμήθηκε με το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη ποιητική συλλογή Κασσάνδρα και άλλα ποιήματα και το Α’ Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τα Ποιήματα 1940-1973. Υπήρξε μέλος της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης, της Καλλιτεχνικής Επιτροπής του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος (ως το 1981) και της Ακαδημίας Αθηνών (1982). Στο ποιητικό έργο της Ζωής Καρέλλη, αποτέλεσμα της δημιουργικής αφομοίωσης της ελληνικής (αρχαίας και νέας) και ευρωπαϊκής λογοτεχνικής παράδοσης, κυριαρχούν ο εσωτερικός λόγος και η υπαρξιακή αγωνία, εκφρασμένη στο πλαίσια των συνδυασμών γυναικείας ευαισθησίας και διανόησης, ελληνικότητας και ανθρωπισμού και μιας “ανοίκειας” θεματικής και ποιητικής γραφής. Την προβληματική της ποίησής της μετέφερε και στα θεατρικά της έργα. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το δοκιμιακό της έργο κυρίως γύρω από τη λογοτεχνία και το θέατρο. 1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία της Ζωής Καρέλλη βλ. Αργυρίου Αλεξ., «Ζωή Καρέλλη», Η ελληνική ποίηση · Νεωτερικοί ποιητές του μεσοπολέμου. Αθήνα, Σοκόλης, 1979, Γιαλουράκης Μανώλης, «Καρέλλη Ζωή», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας8. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ. και Κεχαγιόγλου Γιώργος, «Καρέλλη Ζωή», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό4. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985.



Ενδεικτική Βιβλιογραφία


Αγαθοπούλου – Κέντρου Μαρία, «Ταύτιση έργου – προσώπου», Διαβάζω72, 29/6/1983, σ.63.
Αγαθοπούλου - Κέντρου Μαρία, «Η μέθη της υπαρξιακής ποίησης», Ο Παρατηρητής4, (Θεσσαλονίκη), 1/1988, σ.29-30.
«Ανθολόγιο κριτικής για το έργο της Ζωής Καρέλλη», Ο Παρατηρητής4 (Θεσσαλονίκη), 1/1988, σ.38-41.
Αργυρίου Αλεξ., «Ζωή Καρέλλη», Η ελληνική ποίηση · Νεωτερικοί ποιητές του μεσοπολέμου, σ.201-204 (της εισαγωγής) και 318-320 (της ανθολογίας). Αθήνα, Σοκόλης, 1979.
Γεωργιάδης Θανάσης, «Η χημεία του λόγου της Ζωής Καρέλλη», Ο Παρατηρητής4 (Θεσσαλονίκη), 1/1988, σ.34-37.
Γιαλουράκης Μανώλης, «Καρέλλη Ζωή», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας8. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ.
Δικταίος Άρης, «Η ποίηση της Ζωής Καρέλλη», Καινούρια Εποχή, Άνοιξη 1956, σ.40-57.
Ησαΐα Νανά, «Της Μοναξιάς και της Έπαρσης», Η λέξη26, 8/1983, σ.652-656.
Θέμελης Γιώργος, «Ζωή Καρέλλη», Η νεώτερη ποίησή μας, σ.114-124. Αθήνα, Φέξης, 1963.
Καραντώνης Αντρέας, «Ζωή Καρέλλη», Η ποίησή μας μετά τον Σεφέρη, σ.186-188. Αθήνα, Δωδώνη, 1976.
Καρέλλη Ζωή, «Την ελευθερία τη βρήκα στην ποίηση», Διαβάζω30, 4/1980, σ.52-59.
Κεχαγιόγλου Γιώργος, «Καρέλλη Ζωή», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό4. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985.
Κιτσοπούλου - Θέμελη Ελένη, «Επαναπροσδιορισμός των πραγμάτων» και «Η υπόσταση των πραγμάτων», Η ποίηση ποιεί όπως ο έρως· δοκίμια, σ.99-118 και 119-136. Θεσσαλονίκη, 1994.
Κοκόλης Ξ.Α., Δώδεκα ποιητές, Θεσσαλονίκη 1930 -1960. Θεσσαλονίκη, Εγνατία, 1979.
Κουλουφάκος Κώστας, «Ζωής Καρέλλη: Αντιθέσεις», Επιθεώρηση ΤέχνηςΕ΄[Στ΄], ετ.Γ΄, 7/1957, αρ.31, σ.65-66.
Τσιανίκας Μιχάλης, «Res gestae ή η “συνθετική” ουτοπία της Καρέλλη», Περίπλους40, Καλοκαίρι 1995, ετ.12, σ.81-111.
Friar K., «Modern greek poetry from Cavafis to Elytis» (μετάφραση από το Νάσο Βαγενά), Νέα Πορεία221-222, 7-8/1973. Αφιερώματα περιοδικών
Τετράδια Ευθύνης35. Αθήνα, 1997. Συνεντεύξεις
«Ο διγενής άνθρωπος · Μια συνομιλία της Ζωής Καρέλλη με τον Θανάση Γεωργιάδη», Ο Παρατηρητής4 (Θεσσαλονίκη), 1/1988, σ.26-28.
«Σε β΄ πρόσωπο · μια συνομιλία της Ζωής Καρέλλη με τον Αντώνη Φωστιέρη και τον Θανάση Νιάρχο», Η λέξη26, 8/1983, σ.702-703.
«Στον κάθε άνθρωπο έρχεται μια άνοιξη· Μια συνομιλία με τον Λουκά Στέλιο», Η λέξη147, 9-10/1998, σ.488-494.



Εργογραφία

(πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις) Ι.Ποίηση
Πορεία Ι. Αθήνα, Πυρσός, 1940.
Η εποχή του θανάτου· (Εκδοχές και παρατηρήσεις). Θεσσαλονίκη, έκδοση του περ. Κοχλίας, 1948.
Φαντασία του Χρόνου. Θεσσαλονίκη, 1949.
Της Μοναξιάς και της Έπαρσης. Θεσσαλονίκη, 1951.
Χαλκογραφίες και Εικονίσματα. Θεσσαλονίκη, 1952.
Κασσάνδρα και άλλα ποιήματα. Αθήνα, 1955.
Το πλοίο. Αθήνα,1955.
Παραμύθια του Κήπου. Αθήνα, 1955.
Αντιθέσεις. Αθήνα, Δίφρος, 1957.
Ο Καθρέφτης του Μεσονυκτίου. Αθήνα, Δίφρος, 1958.
Το σταυροδρόμι. 1973.
Τα Ποιήματα της Ζωής Καρέλλη ΤόμοςΑ’ (1940-1955). Αθήνα, Οι εκδόσεις των Φίλων, 1973.
Τα Ποιήματα της Ζωής Καρέλλη ΤόμοςΒ’ (1955-1973). Αθήνα, Οι εκδόσεις των Φίλων, 1973.
Για τα λουλούδια. Αθήνα, Ροές, 1988.
Για τη σελήνη. Αθήνα, Ροές, 1988.
Για τον άνεμο. Αθήνα, Ροές, 1988.
Μικρό ανθολόγιο· Επιλογή, πρόλογος: Αλέξανδρος Κοσματόπουλος. Θεσσαλονίκη, Παρατηρητής, 1988.
Ποιήματα. Αθήνα, Ερμής, 1996. ΙΙ.Θέατρο
Ο Διάβολος και η 7η εντολή. Αθήνα, Δίφρος, 1959.
Ικέτιδες. Αθήνα, Δίφρος, 1962.
Σιμωνίς Βασιλόπαις του Βυζαντίου. 1965.
Ορέστης. 1971. ΙΙΙ.Δοκίμια
Περί αμφιβολίας. 1958.
Το απόλυτο στο έργο του Κλωντέλ. 1959.
Περιμένοντας τον Γκοντό · ή Το πάθος της αδράνειας. 1967.
Περί ελευθερίας και ενθουσιασμού στην ποίηση · Παρατηρήσεις. Αθήνα, Αστρολάβος/Ευθύνη, 1982.
Παρατηρήσεις. Αθήνα, Αστρολάβος/Ευθύνη, 1982.
ΠαρατηρήσειςΒ΄. Αθήνα, Αστρολάβος/Ευθύνη, 1994