Βλάχος Γιάννης Ψευδώνυμο: Βλαχογιάννης Γιάννης

Βλάχος Γιάννης
Ψευδώνυμο: Βλαχογιάννης Γιάννης







--------------------------------------------------------------------------------
Bιογραφία-Βιβλιογραφία-Εργογραφία
--------------------------------------------------------------------------------


Τόπος Γέννησης Ναύπακτος
Ημερομηνία Γέννησης 1867
Ημερομηνία Θανάτου 1945
Λογοτεχνικές Κατηγορίες Πεζογραφία
Ποίηση
Δοκίμιο



Βιογραφικό Σημείωμα

ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΛΑΧΟΓΙΑΝΝΗΣ (1867-1945) Ο Γιάννης Βλαχογιάννης γεννήθηκε στη Ναύπακτο το 1867. Ο πατέρας του Οδυσσέας Βλάχος καταγόταν από γενιά αγωνιστών της Ρούμελης και η μητέρα του Αναστασία Γκιώνη από το Σούλι. Είχε τρεις αδερφούς και τέσσερις αδερφές. Οι αναμνήσεις του 1821 διατηρήθηκαν ζωντανές στη μνήμη του και διαμόρφωσαν σε μεγάλο βαθμό την προσωπικότητά του. Έμαθε τα πρώτα γράμματα στη Ναύπακτο και για τα γυμνασιακά μαθήματα ταξίδεψε στη Ζάκυνθο, την Κόρινθο και την Πάτρα. Το 1886 γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών στο τμήμα Φιλολογίας. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του (τις οποίες δεν ολοκλήρωσε), εργαζόταν ως οικοδιδάσκαλος και ως διορθωτής στην Εφημερίδα του Κορομηλά. Αργότερα έγινε συντάκτης στην Εστία, ενώ παράλληλα με την οικονομική συνδρομή ομογενών (μεταξύ άλλων και του Εμμανουήλ Μπενάκη) περισυνέλεξε τεράστιο σε όγκο αρχειακό υλικό του 19ου αιώνα κυρίως σχετικό με τον Αγώνα και κατόρθωσε να εκδώσει ένα μέρος του, (όπως τα αρχεία του Μακρυγιάννη, του Κασομούλη και του Σπυρομήλιου, το Χιακό αρχείο, το Αθηναϊκό αρχείο και τη βιογραφία του Καραϊσκάκη). Στην ολοκλήρωση της αρχειακής του έρευνας ο Βλαχογιάννης αφιέρωσε ένα μεγάλο μέρος της ζωής του και ταξίδεψε στην Αλεξάνδρεια και το Λονδίνο. Η εργασία του υπήρξε εξαιρετικά συστηματική και συνέβαλε αποφασιστικά στην καταγραφή της ελληνικής ιστορίας του περασμένου αιώνα. Το 1914 με δική του εισήγηση ιδρύθηκαν από τον Βενιζέλο τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, όπου διετέλεσε και πρώτος διευθυντής ως το 1937. Πέθανε το 1945 στην Αθήνα κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Η πρώτη του εμφάνιση στο χώρο της λογοτεχνίας τοποθετείται στα 1893 με το διήγημα Ο ξενιτεμένος και με τις Ιστορίες του Γιάννου Επαχτίτη, συλλογή τριών ηθογραφικών διγημάτων γραμμένων στη δημοτική. Έγινε γρήγορα δημοφιλής στους λογοτεχνικούς κύκλους και επαινέθηκε από τον Κωστή Παλαμά. Συνεργάστηκε με πολλά λογοτεχνικά περιοδικά (όπως τα Τέχνη, Ηγησώ, Μούσα), εφημερίδες (όπως οι Εστία, Αστραπή, Εφημερίς) και ημερολόγια της εποχής του. Οι οικονομικές δυσκολίες που τον συνόδευαν σ’ όλη τη ζωή του δεν του επέτρεψαν να εκδώσει παρά ένα μικρό μέρος του συνολικού έργου του. Εξέδωσε το περιοδικό Προπύλαια (έξι τεύχη από το 1901 ως το 1908), όπου δημοσίευσε ποιήματα, πεζογραφήματα και ιστορικές μελέτες. Με την ευκαιρία του εορτασμού των εκατό χρόνων από την ελληνική Ανεξαρτησία εξέδωσε με δικά του έξοδα τις συλλογές διηγημάτων Τα μεγάλα χρόνια (1930, πρώτη δημοσίευση του 1914) και Τα παλικάρια τα παλιά (1931). Στο σύνολο των γραπτών του περιλαμβάνονται ποιήματα, πεζογραφήματα, ιστορικές μελέτες, κριτικά δοκίμια, άρθρα, ακόμη και ένα μονόπρακτο έργο για το θέατρο (Χήρα μάνα). Ως λογοτέχνης είναι γνωστός κυρίως για την πεζογραφική παραγωγή του. Ο Βλαχογιάννης επιχείρησε να συνδυάσει ιστορικά (ηρωικής θεματικής) και ηθογραφικά στοιχεία με βασικό στόχο του να συμβάλει στον ορισμό της νεοελληνικής ταυτότητας και στην ψυχολογική σύνδεση των νεοελλήνων με το παρελθόν τους. Ιδιαίτερης σημασίας είναι επίσης οι ψυχογραφικές και συμβολικές διαστάσεις των έργων του. Γλώσσα των γραπτών του είναι η δημοτική την οποία υιοθέτησε εξαρχής, ακόμη και στις ιστορικές μελέτες του, δε συμμετείχε όμως στις γλωσσικές διαμάχες της εποχής του. 1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Γιάννη Βλαχογιάννη βλ. Παπακώστας Άγγελος, «Βλαχογιάννης Γιάννης», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας4. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ., Πίστας Π.Σ., «Βλαχογιάννης Γιάννης», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό2. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1984 και Σταυροπούλου Έρη, «Γιάννης Βλαχογιάννης», Η παλαιότερη πεζογραφία μας· Από τις αρχές της ως τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμοΗ΄ (1880-1900), σ.342-344. Αθήνα, Σοκόλης, 1997.



Ενδεικτική Βιβλιογραφία

1
Καραντώνης Αντρέας, «Σύγχρονοι έλληνες λογοτέχναι· Γιάννης Βλαχογιάννης», Νέα Εστία17, ετ.Θ΄, 1η και 15/1/1935, αρ.193 και 194, σ.21-26 και 76-82.
Καραντώνης Αντρέας, «Γιάννης Βλαχογιάννης», Φυσιογνωμίες· Τόμος πρώτος, σ.318-345. Αθήνα, Παπαδήμας, 1977.
Καραντώνης Αντρέας, «Ο Γιάννης Βλαχογιάννης και ο Καραγκιόζης» , Από το Σολωμό ως τον Μυριβήλη· (Λογοτεχνικά μελετήματα), σ.171-182. Αθήνα, Εστία, χ.χ.
Μαστροδημήτρης Π.Δ., «Ιστορία και μυθιστορία στα διηγήματα του Γιάννη Βλαχογιάννη Ιστορίες του Γιάννου Επαχτίτη», Πρακτικά Α΄ Συμποσίου Ναυπακτιακής Λογοτεχνίας· Γιάννης Βλαχογιάννης· Ναύπακτος· 18, 19, 20 Νοεμβρίου 1994,σ.317-327. Αθήνα, Εταιρεία Ναυπακτιακών Μελετών, 1995.
Ξύδης Θεόδωρος (επιμ.), Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης – Ανδρέας Καρκαβίτσας και άλλοι. Αθήνα, Αετός, 1955 (στη σειρά Βασική Βιβλιοθήκη, αρ.28).
Παπακώστας Άγγελος, Γιάννης Βλαχογιάννης (1867-1945)· Βιβλιογραφία. Αθήνα, 1948.
Παλαμάς Κωστής, «Ιστορίες του Γιάννου Επαχτίτη», ΕστίαΒ΄, 1893, αρ.36, σ.188-190.
Παπακώστας Άγγελος, «Βλαχογιάννης Γιάννης», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας4. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ.
Πίστας Π.Σ., «Γιάννης Βλαχογιάννης· Τριάντα χρόνια από το θάνατό του», Διαγώνιος12, 9-12/1975, αρ.12, σ.248-257.
Πίστας Π.Σ., «Λογοτεχνία και ιστορία· Σύζευξη και διάκρισή τους στο αφηγηματικό έργο του Βλαχογιάννη», Λόγος και ΠράξηΑ΄, Χειμώνας 1977, αρ.4, σ.22-34.
Πίστας Π.Σ., «Βλαχογιάννης Γιάννης», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό2. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1984.
Σαχίνης Απόστολος, Παλαιότεροι πεζογράφοι. Αθήνα, 1973.
Σταυροπούλου Έρη, «Γιάννης Βλαχογιάννης», Η παλαιότερη πεζογραφία μας· Από τις αρχές της ως τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμοΗ΄ (1880-1900), σ.342-344. Αθήνα, Σοκόλης, 1997.
Σταφυλάς Μιχάλης, Γιάννης Βλαχογιάννης· Ο αρματολός των νεοελληνικών γραμμάτων. Αθήνα, 1972 (στη σειρά Νεοελληνικά Αφιερώματα, αρ.1).
Στεργιόπουλος Κώστας, «Ο Βλαχογιάννης και ο κόσμος του», Νέα ΣκέψηΚΔ΄, Οκτώβριος 1986, αρ.278, σ.217-222 (τώρα και στον τόμο ΠεριδιαβάζονταςΒ΄· Στο χώρο της παλιότερης λογοτεχνίας μας, σ.147-154. Αθήνα, Κέδρος, 1986).
Χάρης Πέτρος, «Γιάννης Βλαχογιάννης», Έλληνες πεζογράφοι, σ.65-93. Αθήνα, Εστία, 1953.
Χάρης Πέτρος, Σαράντα χρόνια κριτικής ελληνικού και πεζού λόγου Α΄ 1928-1949, σ.51-53 και 85-85. Αθήνα, Ε.Λ.Ι.Α., 1981. Αφιερώματα περιοδικών
Ελληνική Δημιουργία13, 1/2/1954, αρ.144.
Νέα Εστία44, ετ.ΚΒ΄, Χριστούγεννα 1948, αρ.515.
Νεοελληνικός Λόγος10-11, ετ.3, 3-4/1968.
Ναυπακτιακά7, 1995. Συμπόσια
Α΄ Συμπόσιο Ναυπακτιακής Λογοτεχνίας·Ναύπακτος, 18-19-20 Νοεμβρίου 1994. Αθήνα, Εταιρεία Ναυπακτιακών Μελετών, 1995. 1. Για αναλυτική εργογραφία και βιβλιογραφία του Γιάννη Βλαχογιάννη βλ. Παπακώστας Άγγελος, Γιάννης Βλαχογιάννης (1867-1945)· Βιβλιογραφία. Αθήνα, 1948, Σαχίνης Απόστολος, Παλαιότεροι πεζογράφοι, σ.227-299. Αθήνα, Εστία, 1989 και Πρακτικά του Α’ Συμποσίου Ναυπακτιακής λογοτεχνίας, σ.436. Αθήνα, Εταιρεία Ναυπακτιακών Μελετών, 1995.



Εργογραφία

(πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις) 1 Ι.Ποίηση
Η Μούσα και η Ψυχή. Αθήνα, Εστία, 1961. ΙΙ.Διηγήματα
Ιστορίες του Γιάννου Επαχτίτη. Αθήνα, χ.ε., 1893.
Τ’ άρματα. χ.τ., χ.ε., 1912.
Το Σούλι. χ.τ., χ.ε., 1912.
Μεγάλα χρόνια. Αθήνα, εκδ. Εκπαιδευτικού Ομίλου, 1913.
Ο Πετεινός· Ήθη επαρχιακά. Αθήνα, Ηλ.Δικαίος, 1914.
Η πεταλούδα. Αθήνα, 1920.
Γύροι της ανέμης · Παραμύθια. Αθήνα,1923.
Έρμος κόσμος · Διηγήματα. Αθήνα, 1923.
Του Χάρου ο χαλασμός · Πεζή σάτυρα. Αθήνα, 1923.
Λόγοι και αντίλογοι · μικρά πεζά 1902-1914. Αθήνα, 1925.
Μεγάλα χρόνια· Λόγοι και αντίλογοι. Αθήνα, 1930.
Τα παληκάρια τα παλιά. Αθήνα, 1931.
Διηγήματα. Αθήνα, Εστία, χ.χ. ΙΙΙ.Ιστορία - Αρχειακή Έρευνα
Αθηναϊκόν ΑρχείονΑ΄. Αθήνα, τυπ.Βλαστού, 1901.
Ιστορική Βιβλιοθήκη· Η βιογραφία του στρατηγού Γεωργίου Καραϊσκάκη υπό του ιδιαιτ.γραμματέως του Δ.Αινιάνος. Αθήνα, χ.ε., 1903. (β΄ εκδ.)
Αρχεία νεωτέρας Ελληνικής ιστορίας· Αρχεία του στρατηγού Ιωάννου ΜακρυγιάννηΑ’-Β’. Αθήνα, χ.ε., 1907.
Χιακόν ΑρχείονΑ΄-Ε΄. Αθήνα, χ.ε., 1910-1924.
Συλλογή ιστορικών εγγραφών και χειρογράφων. χ.τ., χ.ε., 1913.
Ανέκδοτα του Γεωργίου Καραϊσκάκη και του Κολοκοτρώνη· Ανέκδοτα-Γνωμικά-Περίεργα. Αθήνα, Καλέργης και σια, 1922.
Σπυρομηλίου Απομνημονεύματα της δευτέρας πολιορκίας του Μεσολογγίου 1825-1826. Αθήνα, χ.ε., 1926.
Ιστορική Ανθολογία· Ανέκδοτα-Γνωμικά-Περίεργα-Αστεία εκ του βίου διασήμων ελλήνων 1830-1864. Αθήνα, χ.ε., 1927.
Κλέφτες του Μοριά· Μελέτη ιστορική από νέες πηγές βγαλμένη 1715-1820. Αθήνα, 1935.
Αρχεία της νεωτέρας Ελληνικής ιστορίας · Νικ.Κ.Κασομούλη αγωνιστού του Εικοσιένα ΜακεδόνοςΑ΄. Αθήνα, χ.ε., 1938.
Αρχεία της νεωτέρας Ελληνικής ιστορίας · Νικ.Κ.Κασομούλη αγωνιστού του Εικοσιένα ΜακεδόνοςΒ΄. Αθήνα, χ.ε., 1940.
Αρχεία της νεωτέρας Ελληνικής ιστορίας · Νικ.Κ.Κασομούλη αγωνιστού του Εικοσιένα ΜακεδόνοςΓ΄. Αθήνα, χ.ε., 1942. ΙV.Συγκεντρωτικές εκδόσεις
Ιστορίες του Γιάννου Επαχτίτη και άλλα διηγήματα. Αθήνα, Νεφέλη, 1991.
Μεγάλα χρόνια - Τα παληκάρια τα παλιά· Φιλολογική επιμέλεια Επαμ.Μπαλούμη. Αθήνα, Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη, 1994.
ΆπανταΑ΄-Ζ΄. Αθήνα, Εταιρεία Ελληνικών Εκδόσεων, 1965-1967. (επιμ. Γ.Κουρνούτος) 1. Για αναλυτική και βιβλιογραφία του Γιάννη Βλαχογιάννη βλ. Παπακώστας Άγγελος, Γιάννης Βλαχογιάννης (1867-1945)· Βιβλιογραφία. Αθήνα, 1948, Σαχίνης Απόστολος, Παλαιότεροι πεζογράφοι, σ.227-299. Αθήνα, Εστία, 1989 και Πρακτικά του Α’ Συμποσίου Ναυπακτιακής λογοτεχνίας, σ.436. Αθήνα, Εταιρεία Ναυπακτιακών Μελετών, 1995. .