Γιαννόπουλος Αλκιβιάδης

Γιαννόπουλος Αλκιβιάδης







--------------------------------------------------------------------------------
Bιογραφία-Βιβλιογραφία-Εργογραφία
--------------------------------------------------------------------------------


Τόπος Γέννησης Αθήνα
Ημερομηνία Γέννησης 1896
Ημερομηνία Θανάτου 1981
Λογοτεχνικές Κατηγορίες Πεζογραφία
Ποίηση
Θέατρο - Σενάριο
Δοκίμιο
Μετάφραση



Βιογραφικό Σημείωμα

ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ (1896-1981) Ο Αλκιβιάδης Γιαννόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα, γιος του Αγησίλαου Γιαννόπουλου από την Ήπειρο και της Μαρίας - Ευρυδίκης το γένος Σπηλιάδη. Ο πατέρας του ήταν οικονομολόγος και διευθυντής της εφημερίδας του Δημητρίου Κορομηλά Εφημερίς. Στο χώρο των γραμμάτων ήταν γνωστός κυρίως για την εισαγωγή – μανιφέστο του νατουραλισμού, που έγραψε για την πρώτη ελληνική μετάφραση της Νανά του Ζολά (από τον Καμπούρογλου). Μετά το θάνατο του πατέρα του ο Αλκιβιάδης με τη μητέρα του και τα έξι αδέρφια του έφυγαν αρχικά για τη Μασσαλία και στη συνέχεια για το Μιλάνο. Εκεί τέλειωσε ιταλικό σχολείο και κράτησε επαφή με τα ελληνικά χάρη στην αδερφή του Ιωάννα. Το 1915 γράφτηκε στο φυσικομαθηματικό τμήμα του Πολυτεχνείου στο Μιλάνο και ήρθε σε επαφή με το ρεύμα του φουτουρισμού, από το οποίο ήταν επηρεασμένα τα πρώτα πεζογραφήματά του στα ιταλικά. Διατήρησε αλληλογραφία με τον Marinetti και υπήρξε συνιδρυτής του περιοδικού Frecia Futurista. Στην Ελλάδα επέστρεψε το 1917 για να υπηρετήσει στο στρατό, και εγκαταστάθηκε οριστικά το 1920 μετά το θάνατο της μητέρας του και δυο αδελφών του (μεσολάβησε επιστροφή του στο Μιλάνο το 1919, οπότε διέκοψε τις σπουδές του και εργάστηκε στην τράπεζα Credito Italiano. Τότε ξεκίνησε η συνεργασία του στην έκδοση του βραχύβιου περιοδικού Zibaldone). Προσλήφθηκε στην Τράπεζα της Ελλάδος και ζήτησε να εργαστεί στο παράρτημα της Θεσσαλονίκης. Συνεργάστηκε με το περιοδικό Μακεδονικές Ημέρες, όπου δημοσίευσε το ποίημα Σονέττο με απώτερο σκοπό και το πρώτο του ελληνόφωνο πεζό με τίτλο Κεφάλια στη σειρά (1932). Η λογοτεχνική του παραγωγή της περιόδου της Θεσσαλονίκης έγινε δεκτή με θετικά σχόλια από την κριτική. Το 1938 μετατέθηκε στον Πειραιά, όπου βίωσε τον πόνο του θανάτου της αδερφής του Ιωάννας, με την οποία ζούσε. Το 1942 παντρεύτηκε τη ζωγράφο Γεωργία Τερλίδου. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής πήρε μέρος μαζί με τη σύζυγό του στην Εθνική Αντίσταση και αγωνίστηκε επίσης μέσα από τα γραπτά του. Το 1953 παραιτήθηκε από τη θέση του στην Τράπεζα και στη συνέχεια εργάστηκε στη Διεύθυνση Μελετών του Υφυπουργείου Τύπου, όπου ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη σύνταξη Ελληνικής Βιβλιογραφίας (1958-1968) σε τρεις γλώσσες. Από τη θέση αυτή απολύθηκε από το δικτατορικό καθεστώς του Παπαδόπουλου. Τιμήθηκε με το Α΄ Κρατικό Βραβείο Διηγήματος (1963 για τη συλλογή Η τυφλόμυγα και 1974 για τα Επτά αστάθμητα διηγήματα). Υπήρξε μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών (από το 1948) και πρόεδρός της (1976 ως το θάνατό του). Πέθανε σε ηλικία ογδονταπέντε χρόνων στην Αθήνα. Η πρώτη επίσημη εμφάνιση του Αλκιβιάδη Γιαννόπουλου στο χώρο της νεοελληνικής λογοτεχνίας πραγματοποιήθηκε το 1932 με την πρώτη δημοσίευση του διηγήματός του Κεφάλια στη σειρά στο περιοδικό Μακεδονικά Γράμματα. Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί πως με το διήγημα αυτό ξεκινά στην ουσία η δεύτερη περίοδος της λογοτεχνικής του πορείας, καθώς είχε προηγηθεί η ιταλόφωνη παραγωγή του, από την οποία διατήρησε πολλά στοιχεία. Το έργο του εντάσσεται στο χώρο της νεωτερικής λογοτεχνίας της γενιάς του Τριάντα και χαρακτηρίζεται κυρίως από αντιρεαλιστική γραφή, ανατροπή της πλοκής, διάκριση φυσικού και ψυχολογικού χρόνου, ονειρικό στοιχείο, η υπαρξιστική αγωνία. Σημειώνουμε ενδεικτικά το Δάσος με τους πιθήκους και το μοναδικό του μυθιστόρημα με τίτλο Η σαλαμάντρα. Ασχολήθηκε επίσης με τη θεατρική γραφή, την κριτική, τη μελέτη, το δοκίμιο, τη λογοτεχνική μετάφραση. 1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Αλκιβιάδη Γιαννόπουλου βλ. Γιαλουράκης Μανώλης, «Γιαννόπουλος Αλκιβιάδης», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας5. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ., Κεχαγιά – Λυπουρλή Α., «Γιαννόπουλος Αλκιβιάδης», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό3. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985 και Κεχαγιά - Λυπουρλή Αγλαϊα, «Αλκιβιάδης Γιαννόπουλος», Η μεσοπολεμική πεζογραφία · Από τον πρώτο ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939)Γ΄, σ.92-159. Αθήνα, Σοκόλης, 1992.



Ενδεικτική Βιβλιογραφία


Άγρας Τέλλος, «Μια ματιά στη λογοτεχνική Θεσσαλονίκη», Ελληνικά Φύλλα, 7/1935, σ.146.
Αλαβέρας Τηλέμαχος, Διηγηματογράφοι της Θεσσαλονίκης, σ.148-150. Θεσσαλονίκη, Κωνσταντινίδης, 1970.
Βαρίκας Βάσος, «Νέα πεζογραφήματα. Αλκ.Γιαννόπουλος: Τυφλόμυγα (διηγήματα) – Ζερμαίν Μαμαλάκη: Το χρυσό λιοντάρι», Συγγραφείς και κείμεναΑ΄ (1961-1965), σ.146-148. Αθήνα, Ερμής, 1975 (πρώτη δημοσίευση στην εφημερίδα Το Βήμα, 21/4/1963).
Γιαλουράκης Μανώλης, «Γιαλουράκης Μανώλης», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας5. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ.
Καζαντζής Τόλης, Η πεζογραφία της Θεσσαλονίκης 1912-1983. Θεσσαλονίκη, Βάνιας, 1991.
Καραντώνης Ανδρέας, «Τελευταίο δείγμα μιας ιδιότυπης πεζογραφίας», Διαβάζω46, 9-10/1981, σ.99-102.
Καραντώνης Ανδρέας, «Άλκης Γιαννόπουλος», Πεζογράφοι και πεζογραφήματα της γενιάς του ’30, σ.261-281 και 289-295. Αθήνα, Παπαδήμας, 1977.
Κεχαγιά - Λυπουρλή Αγλαΐα, Βιβλιογραφία Αλκιβιάδη Γιαννόπουλου (1932-1976). Θεσσαλονίκη, 1976.
Κεχαγιά - Λυπουρλή Αγλαΐα, «Γράμματα του Marinetti στον Αλκ.Γιαννόπουλο (1916-1920;)», Επετηρίδα Φιλοσ.Σχολής Πανεπιστημίου ΘεσσαλονίκηςΙΗ΄ (1979), σ.127-161.
Κεχαγιά - Λυπουρλή Αγλαΐα, «Ένα ανέκδοτο θεατρικό έργο του Αλκιβιάδη Γιαννόπουλου», Μνήμη Πολίτη, Επιστημονική Επετηρίδα Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, σ.305-316.
Κεχαγιά - Λυπουρλή Αγλαΐα, «Αλκιβιάδης Γιαννόπουλος», Η μεσοπολεμική πεζογραφία · Από τον πρώτο ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939)Γ΄, σ.92-159. Αθήνα, Σοκόλης, 1992.
Παναγιωτόπουλος Ι.Μ., Τα πρόσωπα και τα κείμεναΒ΄ · Ανήσυχα χρόνια. Αθήνα, Αετός, 1943.
Πλατής Ε.Ν., «Η Σαλαμάντρα του Αλκιβιάδη Γιαννόπουλου», Κριτικοί προβληματισμοίΑ΄· Πεζογραφήματα, σ.17-30. Αθήνα, Οι εκδόσεις των Φίλων, 1983.
Ραυτόπουλος Δημ., «Αλκιβιάδη Γιαννόπουλου: Η Σαλαμάντρα», Επιθεώρηση ΤέχνηςΗ΄, ετ.Δ΄, 7/1958, αρ.43, σ.68-70.
Σαχίνης Απόστολος, «Αλκ.Γιαννόπουλου, Το δάσος με τους πιθήκους – 1944», Η πεζογραφία της κατοχής, σ.139-143. Αθήνα, Ίκαρος, 1948.
Σαχίνης Απόστολος, Νέοι πεζογράφοι · Είκοσι χρόνια νεοελληνικής πεζογραφίας 1945-1965, σ.23-40. Αθήνα, Εστία, 1965.
Χατζίνης Γιάννης, «Αλκ.Γιαννόπουλου: Ο πίθος των Δαναϊδων», Νέα Εστία47, ετ.ΚΔ΄, 15/4/1950, αρ.547, σ.549-550.
Χατζίνης Γιάννης, «Αλκιβιάδη Γιαννόπουλου: Επτά αστάθμητα διηγήματα», Νέα Εστία97, ετ.ΜΘ΄, 1/4/1975, αρ.1146, σ.486.
Vitti Mario, Η γενιά του Τριάντα. Αθήνα, Ερμής, 1977. Αφιερώματα περιοδικών
Η λέξη94, 5/1990.



Εργογραφία

(πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις) Ι.Διηγήματα
Κεφάλια στη σειρά· Έντεκα διηγήματα. Θεσσαλονίκη, έκδοση του περ. Μακεδονικές Ημέρες, 1934.
Η ηρωική περιπέτεια. Θεσσαλονίκη, 1938.
Το δάσος με τους πιθήκους. Αθήνα, Ο Γλάρος, 1944.
Ο πίθος των Δαναΐδων. Αθήνα, Μαυρίδης, 1950.
Η τυφλόμυγα. Αθήνα, δίφρος, 1962.
Επτά αστάθμητα διηγήματα. Αθήνα, Ίκαρος, 1974.
Η συνέλευση · επτά παράδοξα διηγήματα. Αθήνα, Εστία, 1981. ΙΙ.Μυθιστορήματα
Η σαλαμάντρα· Μυθιστορήματα. Αθήνα, Δίφρος, 1957. ΙΙΙ.Δοκίμια
Η νεοελληνική γραμματεία · Το πώς και το τι. Θεσσαλονίκη, έκδοση του περ. Νέα Πορεία, 1981. ΙV. Ποίηση
Τα ποιήματα. Αθήνα, Οι εκδόσεις των Φίλων, 1978. V. Θέατρο
Νεανική ιστορία· Σε τρεις θεατρικές πράξεις. Αθήνα, Εστία, 1964. VΙ. Μεταφράσεις
Ρόσσο ντι σαν Σεκόντο, Η όμορφη αποκοιμισμένη. Αθήνα, ανάτυπο από τη Νέα Εστία1/9, 15/9 και 1/10, 1971.
Λουίτζι Πιραντέλλο, Οι γίγαντες του βουνού. Αθήνα, ανάτυπο από το περ. Θεατρικά, 1972.